(English text below)
In het museum maakt mijn hoofd 100 nieuwe vragen en gedachten die ik thuis of op het werk nóóit had gehad. Daarover gaat deze Post. Maar ook over elitair gedoe (of toch niet) kijktips, Parijs in de vorige eeuw en foto's van de laatste meermin. Daar gaan we.
'Wanneer werd kunst elitair?" vraagt een vriendin tijdens een avond in ons favoriete lokaal. We hebben het over musea, hun hoge drempels en vreselijke communicatie met de rest van de wereld (ja ja, wij zijn ouderwetsche reclame-meisjes). Kunst wil hetzelfde met je doen als een mooi liedje, film of boek: je moet jezelf erin kunnen lezen. Hoe jij in de wereld staat.
Missie niet helemaal geslaagd vinden wij.
Popart
Mijn eerste museumbezoek was ‘Popart’ in het Ludwig museum in Keulen. Ik zag Andy Warhol, Roy Lichtenstein en de Franse kunstenaar Marcel Duchamp die ooit een pisbak gesigneerd naar een tentoonstelling stuurde als kunst. Ik wist niet wat ik zag, had geen enkele context of culturele bagage. Niemand die mij meenam langs de werken om te vertellen wat er gebeurde en waar dit vandaan kwam. Ik zag alleen vieze, oude rommel. En het deed me niks.
Mijn moeders eerste museumervaring
was op haar 55ste, in het Picasso museum in Spanje. Omdat Picasso uit Malaga kwam had de stad bedacht een museum te bouwen voor hun grote kunstenaar. Maar het waren de jaren 90 en alle goeie werken waren al lang in handen van verzamelaars en musea over de rest van de wereld. In Malaga hangen de left-overs. Nog steeds supermooi, maar toch een beetje de probeersels en tweede keus.
Buiten gekomen zag ik mijn moeder in tranen en ik vroeg ‘Alles goed?’.
Alles was supergoed. Ze was alleen nog nooit in een museum geweest (wist ik niet). Ze was helemaal blij met deze dag, met Picasso, met alles. En ik was zo blij dat ik haar mee genomen had en hier en daar ook nog iets had weten te vertellen.
.
Jong geleerd
Als je als kind al in een museum bent geweest is de kans heel groot dat je dat blijft doen als volwassene. Museumbezoek triggert allemaal belangrijke dingen die wetenschappelijk zijn uitgezocht en ik hier niet ga noemen. Alleen dit: in het museum maakt mijn hoofd 100 nieuwe vragen en gedachten die ik thuis of aan het werk niet had gehad.
Hop, allemaal naar het museum zou ik zeggen.
Tenzij daar niemand is om jou mee te nemen. Niemand die je kan vertellen wat je ziet. Want ‘kunst kijken’ moet je net zo goed leren als ‘begrijpend lezen’ of mosselen eten of minimal music luisteren. Ik begrijp helemaal niks van mensen die vinden dat kunst geen enkele context nodig heeft. Doe normaal!
Kunst schudt de boel wakker
Kunstenaars kijken op een nieuwe manier naar bestaande vraagstukken en helpen je een mening te vormen over dingen. Daarmee zijn ze vaak aanjager voor het debat. Schrijvers, filmmakers, muzikanten, filosofen; zij staan allemaal aan het begin van grote veranderingen, lopen op de troepen vooruit en schudden de boel wakker. Dat is altijd zo geweest. Grote maatschappelijke veranderingen en kunst gaan hand in hand. Daarom is kunst te belangrijk om elitair te laten zijn.
Ik wil uitleg!
Het is elitair om te zeggen dat goede kunst zichzelf uitlegt. Dat mensen zonder enige context iets gaan voelen of niet.
Ik wil uitleg! Ik wil de voetnoten, de disclaimers, de probeersels en testfases. De achtergrondverhalen en verborgen symboliek. Ik wil een ouderwetsche leraar voor iedereen die ons meeneemt en enthousiast maakt voor wat we gaan zien.
Want ik moet eerst leren kijken, voordat ik zelf kan zien.
Foto: 3000 kapot geslagen Ming-schaaltjes als ode aan de onbekende kunstenaars van de illustraties aan de binnenzijde - Ai WeiWei in Museum Voorlinden
KIJKTIPS bij deze Zondagse Post
Op Netflix: de prachtige 7-delige serie ‘Transatlantic’, een waargebeurd verhaal over Varian Fry en het Britse Emergency Rescue Committee dat van 1940 tot 1941 meer dan 2000 vluchtelingen vanuit Marseille aan Europa helpt ontvluchten. Veel beroemde schrijvers, filosofen en (surrealistische) kunstenaars waaronder Breton, Max Ernst, Hannah Arendt en Heinrich Mann.
Mega eyecandy, gaat dat zien!
Dora Maar
Picasso is 50 jaar dood en er zijn overal tentoonstellingen. Picasso was een vervelende, vrouw-onvriendelijke man die anno nu gecanceld zou zijn. Eén van zijn vriendinnen en muze, Dora Maar, is vele malen interessanter. Ze stond aan het begin van het surrealisme en exposeerde als één van de weinige vrouwen in het clubje van André Breton. ‘Dora Maar en de minotaurus’ is een boek over haar leven in de jaren 30 in Parijs. Check haar werk, deze vrouw verdient zo veel meer aandacht.
Lee Miller
Lee Miller is een fotografe uit dezelfde club. Iedereen kent haar als liefje van Man Ray, weinige als kunstenares. Begon als cover-model voor de Vogue, ging al snel zelf fotograferen en belandde na haar surrealistische jaren als oorlogscorrespondent in de Tweede Wereldoorlog. Vanaf 19 augustus laat Fotomuseum Den Haag je zien dat oorlogsfotografie niet alleen een mannenzaak was. Met Lee Miller in de hoofdrol.
Dat was em weer! Heb een fijne zondag en maak iets deze week:
soep, een wandeling, een gedicht.
x Ingeborg
ps: wil je elke maand Zondagse Post in je brievenbus ontvangen? Schrijf je hier in en join the club!
English version:
In the museum my head creates 100 new questions and thoughts that I would never have had at home or at work. That's what this blog is about. But also about elitist stuff (or not), viewing tips and Paris in the last century. Here we go.
"When did art become elitist?" asks a friend during an evening in our favorite local. We're talking about museums, their high thresholds and terrible communication with the rest of the world (yes, we are old-fashioned advertising girls). Art does the same as a beautiful song, film or book: you must be able to read yourself into it.
Popart
My first museum visit was 'Popart' in the Ludwig museum in Germany. I saw Andy Warhol, Roy Lichtenstein and the French artist Marcel Duchamp who once sent a signed urinal to an exhibition as art. I didn't know what I was seeing, I had no context or cultural baggage whatsoever. No one who took me along the works to tell me what happened and where this came from. All I saw was dirty, old junk. And it didn't bother me.
My mother's first museum experience
was at the age of 55, in the Picasso museum in Spain. Because Picasso came from Malaga, the city wanted a museum for their great artist. But it was the 1990s and all the good works had long been in the hands of collectors and museums around the world. The left-overs are hanging in Malaga. Still super nice, but also a bit of a try and second choice.
When I got outside I saw my mother in tears and I asked 'Everything okay?'.
Everything was super okay. She had just never been to a museum (I didn't know). She was delighted with this day, with Picasso, with everything. And I was so glad I had taken her with me and managed to tell something here and there.
Young learned
If you have already been to a museum as a child, chances are that you will continue to do so as an adult. Museum visits trigger important things that have been scientifically researched that I will not mention here. Only this: in the museum my head makes 100 new questions and thoughts that I would not have had at home or at work.
Everyone to the museum I would say.
Unless there's no one there to take you. No one to tell you what you see. Because you have to learn 'looking at art' just as much as 'reading comprehension' or eating mussels or listening to minimal music. I don't understand people who think that art needs no context at all. Be real.
Art shakes things up
Artists look at existing issues in a new way and help you form an opinion about things. As a result, they are often the catalyst for the debate. Writers, filmmakers, musicians, philosophers; they are all at the beginning of great changes, ahead of the troops and shaking things up. That's always been the case. Major social changes and art go hand in hand. That is why art is too important to be elitist.
I want explanations!
It is elitist to say that good art is self-explanatory. That people start to feel something without any context or not.
I want explanation! I want the footnotes, the disclaimers, the trials and test phases. The backstories and hidden symbolism. I want an old-fashioned teacher for everyone who takes us along and gets us excited about what we're about to see.
Ingeborg